Mono Lake: broedplaats ‘buitenaardse’ bacterie

Het Mono Lake in Amerika is een van de meest vreemde plekken op aarde. Nu is er een bacterie gevonden met ‘buitenaardse’ eigenschappen: hij kan op arseen leven.

Je rijdt er vanaf San Francisco in een uurtje of twee heen: Mono Lake. Dit meer in de Californische High Sierra bergen is een merkwaardige plek, maar dat zie je er niet onmiddellijk aan af. Het meer ligt in een vulkanisch dal, waar mineralen constant in het water sijpelen. Daarom heeft het water een enorm hoog zoutgehalte.

Dat betekent dat er bijna geen leven mogelijk is. Alle pogingen om vissen uit te zetten zijn mislukt. Wel leeft er een bijzondere zout-resistente garnaal in het water van Mono Lake. Op de oevers kom je alkali-vliegen tegen, die het aangekoekte zout eten. Plus een bacterie die op arsenicum kan overschakelen, zo weten we sinds een zeer dramatisch bericht deze week.

Om het meer ‘zout’ te noemen is een understatement. Er is 280 miljoen ton zout opgelost in het water. Aangezien het waterpeil enorm fluctueert (Los Angeles gebruikt water dat naar het meer toestroomt voor de waterleiding), is het zoutgehalte niet vast.

In 2002 stond het water zo laag, dat het meer voor liefst 10 procent uit zout bestond. Nu schommelt het zoutgehalte tussen de 6 en 7 procent, doordat de staat Californië de rivieren niet meer volledig aftapt. Dat is nog altijd twee keer zo veel zout als zeewater.

Vanwege het zout is de omgeving onbebouwd. De schrijver Mark Twain noemde het ooit ‘de eenzaamste plek ter wereld’. Toch zijn niet alle mensen vies van de zoute smaak die je bij Mono Lake bijna automatisch in je mond krijgt. De Kucadikadi indianen leefden eeuwenlang aan de oevers van het meer. Hun belangrijkste voedsel bestond uit de larven van de alkali-vliegen, die ze stampten tot een voedzame pasta.

De overgebleven stamleden zijn al een eeuw geleden overgebracht naar een reservaat, honderden kilometers verderop. Daar is hun unieke cultuur verloren gegaan.

Het is toepasselijk dat uitgerekend in Mono Lake een spoor is gevonden dat ons uiteindelijk misschien leidt naar buitenaards leven Wellicht kan Nasa er astronauten trainen die naar onherbergzame planeten moeten vertrekken.