‘Heeft u uw koffer zelf ingepakt?’ ‘Heeft iemand gevraagd iets mee te nemen aan boord?’ Iedereen die wel eens vliegt, kent de vragen die je moet beantwoorden. Sinds 9/11 gebruiken vliegvelden een methode van observatie om te ontdekken of iemand liegt bij het geven van de antwoorden. Een nieuwe Nederlandse studie toont aan dat het een zeer slechte manier is om jokkers te ontmaskeren. In plaats daarvan kun je beter een praatje maken.
De studie, door de universiteiten van Amsterdam, Tilburg en Maastricht, toont aan dat mensen die denken dat je leugenaars herkent aan de blik van hun ogen of zenuwachtig gedrag nauwelijks beter scoren dan mensen die bij toeval raden of iemand liegt. Het is voor een vliegveldmedewerker nauwelijks te doen om aan de hand van een paar vragen vast te stellen of iemand een bom bij zich heeft.
Wat werkt wel? Praat met mensen. Tijdens experimenten was het voor proefpersonen veel makkelijker om vast te stellen dat leugenaars vaak praten zonder details. En zodra ze die moeten verzinnen, pauzeren leugenaars om na te denken. Ook dat is makkelijker te ontdekken voor leken. Een gesprek is dus de beste manier om een liegende persoon te ontmaskeren. ‘Vertel eens over je bagage’, zou een efficiëntere vraag op de luchthaven zijn.
(Nature Human Behaviour)