Is je baas een grote rotzak? Wellicht is het een psychopaat. Die komen vaak in leidende posities terecht, omdat ze daar erg geschikt voor zijn. Dat schrijven Servische onderzoekers na een experiment onder 212 werknemers in Belgrado. Onder hun proefpersonen waren de mensen met psychopatische tendensen vaak het meest succesvol.
De onderzoekers onderwierpen alle proefpersonen aan een standaard test om psychopathie te kunnen vaststellen. Daarbij zagen ze dat vooral mensen die hoog scoorden op genadeloze manipulatie – een typisch kenmerk van psychopaten – het goed deden in organisaties. Ze verdienden meer, hadden hogere posities en ontvingen vaker een bonus.
Ook een gebrek aan empathie deed het goed als voorspeller van maatschappelijk succes. Hoe meer iemand die karaktertrek vertoonde, hoe waarschijnlijker dat hij een manager was.
Hoe kan dat? ‘Personen met psychopathische eigenschappen manipuleren hun collega’s, charmeren hun superieuren en tonen zichzelf als ideale leiders, terwijl ze tegelijkertijd degenen in lagere posities intimideren om een giftige werkomgeving te creëren’, aldus de onderzoekers. Het belangrijkste pad van psychopaten naar succes op de werkplek is dus manipulatie.
Vooral als er grote veranderingen plaatsvinden in een organisatie komen de psychopaten bovendrijven. Ze passen zich snel aan en zorgen dat ze er het beste uitspringen. Hou de managers dus vooral rond een reorganisatie in de gaten.
Het onderzoek is gepubliceerd in het Servische academische vakblad Psihološka istraživanja.