Psychopaten zijn gewetenloze mensen met een neiging tot geweld en manipulatie. Toch leiden sommigen een heel normaal leven. Hoe kan dat? Onderzoekers van de Amerikaanse Virginia Commonwealth University denken het antwoord te hebben gevonden na een langdurige studie.
Ze onderzochten 1354 jonge delinquenten in twee Amerikaanse staten. Die onderwierpen ze allemaal aan een psychologische test om te bepalen wie daarvan psychopathische trekjes had. Daarna volgden ze deze roep jarenlang.
Daarbij ontdekten de psychologen een opmerkelijke trend. Hoe hoger mensen in hun jeugd scoorden op psychopathie, hoe meer ze een ijzeren wil leken te ontwikkelen om niet weer in de fout te gaan. Deze impulscontrole lijkt dezelfde functie te hebben als het geweten bij andere mensen. Het houdt veel psychopaten uit de gevangenis en biedt ze de mogelijkheid om een relatief normaal leven te leiden.
Sterker nog, psychopaten zijn vaak zeer succesvol. Ze komen vaak in leidinggevende posities terecht of zijn actief in de politiek. Wellicht dat de sterke impulscontrole daarbij een belangrijke rol speelt. Volgens de onderzoekers heeft de wetenschap zich altijd geconcentreerd op de zwakke plekken van psychopaten, maar zij hun sterke kanten minstens zo interessant.
Uit het onderzoek komt naar voren dat vooral psychopaten die doen aan schromelijke zelfoverschatting en manipulatie – twee klassieke kenmerken – later succesvol worden. Wellicht omdat deze twee eigenschappen handig zijn in de huidige maatschappij.